Jak rozpoznać prawdziwe perły

Na pewno przypominają Państw sobie sceny z filmów, w których w celu rozpoznania autentyczności naszyjnika z pereł, jeden z bohaterów przeciąga je pomiędzy zębami. Jeśli perły są gładkie, nie są prawdziwe, gdyż te, które są naturalne, powinny zaczepiać się o zęby, co jeszcze wyjaśnimy. Ale w rzeczywistości taki zabieg nie jest konieczny. Abstrahując więc od dużego ekranu, jak można rozpoznać prawdziwe perły?

W skrócie:

• prawdziwe perły osiągają rozmiar maksymalnie 1,5 cm
• kształt i powierzchnia prawdziwych pereł nie są idealne
• fałszywe perły są perfekcyjnie okrągłe i gładkie
• kolorowa powierzchnia z reguły wskazuje na imitację pereł (zwłaszcza przy dziurce)
• prawdziwe perły mają mocny połysk, “żywy” wygląd i wyraźnie odbijają światło lamp
• prawdziwe perły są zawsze cięższe od imitacji
• prawdziwe perły są chłodne podczas zakładania
• naszyjniki, zawieszki i bransoletki muszą być powiązane pomiędzy perłami i mocno ściśnięte

Jak powstają prawdziwe perły

Perły to naturalne kamienie szlachetne, powstające dzięki organizmom żywym. Powstają we wnętrzu muszli morskiej albo słodkowodnej małży. W dzisiejszych czasach niemal wszystkie perły wykorzystywane w jubilerstwie są specjalnie hodowane, co jednak nie oznacza, że nie są prawdziwe. Hodowla pereł polega bowiem na umieszczeniu w muszli tzw. rdzenia. Jest to symulacja naturalnego procesu powstawania perły, inicjowanego, kiedy do muszli dostanie się na przykład ziarno piasku. Wówczas zaczyna się proces powstawania perły, który służy ochronie wnętrza małży. Ten mały odłamek czy ziarno będzie pokrywane kolejnymi warstwami masy perłowej, dopóki nie przybierze swojej ostatecznej formy, która nie zawsze musi być okrągła..

Farmy, które specjalizują się w produkcji pereł, posiadają dwie metody hodowli. W metodzie typu “nasiono” (seed method), fragment innego mięczaka jest wkładany do muszli. Po około roku, uformowana perła jest przekładana do innej muszli, gdzie ponownie pokrywa się warstwami masy perłowej. Dzięki temu może osiągnąć naprawdę duży rozmiar. W metodzie typu “koralik” (bead method), fragment innej muszli jest wycinany i wkładany do wnętrza mięczaka. Perła formuje się w ten sposób szybciej, ale pożądana warstwa masy nie jest nigdy grubsza niż 1 mm. Jednak nawet w tym przypadku perły są prawdziwe i mają wysoką jakość.

Fakt, że perła powstaje we wnętrzu muszli mięczaka sprawia, że jej rozmiar jest ograniczony. Naturalne perły nie są nigdy większe niż 1 cm plus kilka milimetrów średnicy. Jeśli więc perła ma około 2 cm, prawdopodobnie nie jest prawdziwa.

Natura nie jest perfekcyjna

Perły mają różne kształty i kolory, w zależności od wybranej metody ich hodowli. Dlatego kształt perły może być kolejnym wskaźnikiem jej oryginalności. Prawdziwe nie są perfekcyjne. Nie są idealnie okrągłe ani idealnie gładkie. Często mają widoczne “pierścienie” na swojej powierzchni, niewielkie wybrzuszenia i różnią się od siebie wielkością, a przez szkło powiększające można dostrzec nawet strukturę pokrywającej je masy perłowej. Stopień tych niedokładności determinuje jakość pereł, a także pozwala odróżnić od siebie ich poszczególne typy.

Słysząc słowo “perla”, większość osób wyobraża sobie coś małego, białego i idealnie okrągłego. Morskie perły, nazywane Akoya, są najbliższe tego ideału. W przeciwieństwie do nich perły słodkowodne nie są już tak okrągłe i mają więcej powierzchniowych niedoskonałości. Perły z Południowego Pacyfiku charakteryzują się złocistym kolorem, podczas gdy perły tahitańskie mogą być rozpoznane dzięki ciemnej barwie i metalicznemu połyskowi.

Autentyczność pereł możemy też rozpoznać dzięki połyskowi. Dzięki temu, że prawdziwe perły pokryte są warstwami masy perłowej, sprawiają żywe wrażenie, pięknie odbijając światło. Fałszywe perły nie mają takich właściwości i sprawiają wrażenie ciemnych, przygaszonych. Odbijają światło tylko powierzchniowo, przypominając szkło. Jeśli spróbują Państwo obejrzeć je pod lampą, na pewno zauważą jak światło odbija się od powierzchni.

Określenie jakości pereł

A jak można rozpoznać, która perła jest wysokiej jakości? Sprzedawcy dzielą je na grupy, w zależności od ich jakości, a każdą z nich oznakowują specjalnym kodem. Perły najwyższej jakości opisane są jako AAA, potem następują AA, w końcu A. W celu uzyskania jeszcze większej dokładności, symbol + jest dodawany do oznaczeń. AA+ opisuje więc perły lepsze od AA, ale jeszcze nie tak idealne jak AAA. W przypadku pereł tahitańskich możemy też spotkać klasyfikację A - D, gdzie A oznacza najlepsze, a D najniższej jakości.

Cena pereł zależy od ich wielkości, kształtu (symetrii), koloru oraz połysku. Generalnie, im grubsza jest warstwa masy perłowej, tym piękniejszy połysk. Te egzemplarze, które mają tylko cienką warstwę masy perłowej, także pojawiają się jednak na rynku. Rozpoznajemy je poprzez tzw. mruganie, które pojawia się, kiedy przetaczamy je między palcami. W perłach, których ranty zostały obcięte podczas formowania, rdzeń może prześwitywać, a na powierzchni będą pojawiać się ciemne plamki w zależności od kąta oglądania. Te perły mogą mieć naturalne pochodzenie, ale są wówczas bardzo niskiej jakości.

Inne cechy odróżniające prawdziwe perły od imitacji

Niestety, oprócz pereł niskiej jakości, istnieją także sztuczne. Zazwyczaj możemy łatwo je odróżnić, gdyż mają syntetyczną powierzchnię oraz są idealnie okrągłe. Co więcej, wokół dziurki często pojawia się zabarwienie, choć obecnie możliwe jest wykonanie lepszych falsyfikatów. Sztuczne perły mogą być także lżejsze od prawdziwych. Naszyjnik z prawdziwych pereł naprawdę trochę waży. Można je rozpoznać także dlatego, że prawdziwe perły są zimne. Zakładając je, można odczuć chłód, dopiero później rozgrzewają się od temperatury naszego ciala.

Istnieje także kilka destrukcyjnych metod, pozwalających odróżnić prawdziwe perły od falsyfikatów. Można rozciąć perłę na pół i zbadać warstwy masy perłowej pod szkłem powiększającym. Jeśli warstwy nie są widoczne, perła nie jest prawdziwa. Innym testem jest sprawdzenie składu chemicznego - naturalnie, perła składa się z węglanu wapnia i białek. Jest rozpuszczalna w kwasach i zasadach. Można więc jedną z nich wrzucić do szklanki z octem, jak zrobiła to Cleopatra. Jeśli perła się rozpuści, właśnie przepadła prawdziwa. Jeśli nic się nie stanie, jest imitacją - można ją wyjąć, umyć i zrobić z nią, co tylko przyjdzie nam do głowy.

Związane i ściśnięte

Kiedy mowa o sznurze pereł, powinni Państwo zwrócić uwagę na to, w jaki sposób jest on związany - czy supełek znajduje się pomiędzy każdą perłą. Musi się tam znajdować, aby poszczególne perły nie ocierały się o siebie. W przypadku zerwania biżuterii perłowej chroni je to też przed rozsypaniem się i zagubieniem. Jeśli supełki nie występują, perły są niskiej jakości lub nie są prawdziwe. 

Wysokiej jakości sznur pereł powinien być też ściśnięty. Oznacza to, że jeśli ostrożnie Państwo za niego pociągną, nie pojawią się przerwy pomiędzy perłami i supełkami. Jeśli sznur pereł nie jest odpowiednio ścisły, naszyjnik lub bransoletka szybko się rozluźni. Będzie wyglądać niechlujnie i może łatwo się zerwać.