Tajemniczy szafir jest, podobnie jak rubin, odmianą korundu. Nazwa pochodzi z łacińskiego ‘Sappirus’, hebrajskiego ‘Sapire’, co oznacza „niebieski”. W czasach starożytnych był bardzo popularna jako element imperialnej biżuterii. Wspomina się o nim również w wielu legendach.
Tradycyjnie, 45. rocznicę ślubu nazywa się szafirowym ślubem. Szafirowy pierścionek i pasujące kolczyki lub zawieszka to świetny pomysł na prezent nie tylko przy tej okazji, ale kiedykolwiek, kiedy chcesz wyrazić swoją miłość.
Szafiry w legendach i historii
Persowie wierzyli, że Ziemia jest wsparta na wielkim szafirze, a błękit nieba w atmosferze jest jego odbiciem. Jedna z legend ze Sri Lanki opowiada historię człowieka, który był doskonałym łowcą. Polował z bumerangiem i zakochał się w gwieździe, którą podziwiał na niebie każdego wieczoru. Kiedy pewnego wieczoru zwierzę zaatakowało myśliwego, użył bumerangu i uderzył w gwiazdę, która spadła u jego stóp w formie kamienia. Miał lśniący niebieski kolor z niebiańskim odbiciem gwiazdy. Tak powstał szafir gwiaździsty.
W Azji do dziś używana jest specjalna nazwa szafiru dla odpowiedniego wariantu kolorystycznego. Na przykład, nilamani to nazwa niebieskich klejnotów, jalneelam to kamienie o barwie jasnoniebieskiej wody, a indranila to ciemnoniebieskie szafiry. Szafir padparadża (nazwa oznacza „kwiat lotosu”) o wyjątkowej różowej barwie związany był w Hinduizmie z najwyższą kastą, braminami, których miał chronić.
Szafir jest symbolem wierności, uczciwości i prawdy. Przez wieki ludzie wierzyli, że przynoszą spokój i mądrość. Chronią użytkownika, a ich ochrona jest uważana za tak silną, że pozostaje nawet po zdjęciu kamienia.
Czarujące barwy i właściwości szafiru
Korund jest minerałem o pełnej barwie kolorystycznej. Szafiry są zazwyczaj niebieskie; wszystkie nie-niebieskie kamienie są tak zwanymi fantazyjnymi (fancy) szafirami, z jednym wyjątkiem. Gorąco dyskutowanym wyjątkiem jest czerwony rubin. Wyszkoleni gemologolodzy nie mogą się zgodzić, czy różowy korund należy nazwać różowym szafirem, czy jasnoczerwonym rubinem. W ofercie KLENOTA znajdziesz różowe szafiry.
Najbardziej cenione są niebieskie szafiry. Szafiry wyróżniają się spośród innych minerałów dzięki ich kolorowi i twardości. Jeśli kochasz niebieskie kamienie, szafir jest idealnym wyborem. Jednak oferta tego klejnotu nie obejmuje jedynie miłośników lazuru, ponieważ występuje w wielu wariantach kolorystycznych (również wielokolorowych). Kamienie szlachetne odmiany innej niż niebieska nazywane są fantazyjnymi (fancy).
Niektóre z najdroższych wariantów szafirów mają kolor łososiowy, różowo-pomarańczowy i różowy, nazywane są szafirami padparadża. Szafiry te są wyjątkowe ze względu na ich stosunek różu i pomarańczy, nie ma dwóch takich samych szafirów padparadża. Istnieje zasada, że im bardziej intensywny i żywy jest odcień kamienia, tym wyższa cena. Ale także im czystszy kamień, tym droższy. Ponieważ szafiry są lekkie, widoczne są w nich wszelkie niedoskonałości. Dlatego nabywca często staje przed dylematem, czy chce uzyskać większą czystość, czy bardziej żywy kolor. A unikalne kolory często wygrywają. Cięcie również zasługuje na uwagę, w wielu przypadkach jest asymetryczne ze względu na brak surowca odpowiedniego do cięcia.
Według informacji Gemval cena szafirów wzrosła o 38% w ciągu ostatnich 10 lat. Duże szafiry są traktowane jako inwestycje, a cena karata (0,2 g) może wynosić około 160 tysięcy złotych.
Jak wybrać szafirową biżuterię i jak o nią dbać?
Dbałość o szafiry jest dość łatwa dzięki ich twardości. Trudno jest zarysować szafir, ale kamień ten zdecydowanie nie lubi szoków temperaturowych. Niebieskie szafiry świetnie wyglądają w połączeniu z białym i żółtym złotem. Ostatnio wzrosła popularność szafirowej biżuterii ze złota różowego. Kolorowe złoto w połączeniu z niebieskim blaskiem szafiru tworzy ciepłą, elegancką kompozycję.
Szafiry można łatwo zastąpić szkłem, cyrkoniami lub syntetycznym spinelem. Ponadto etykiety kolorowych wariantów lub syntetycznych szafirów i innych kamieni mogą być mylące. W nazwach handlowych często używa się nazwy kamieni dla lepszego wyobrażenia odcienia koloru, należy sprawdzić, czy kamień określony taką nazwą jest oryginalny.
Modyfikacja szafirów
Kolor szafiru i jego struktury można zmodyfikować w laboratorium. Najczęściej odbywa się to przez wyżarzanie (żółte i pomarańczowe szafiry), chemiczne utlenianie / redukcję (niebieskie szafiry) lub promieniowanie. Metody te są akceptowane w produkcji biżuterii, ale obniżają cenę kamienia. Większość szafirów dostępnych obecnie na rynku jest zmodyfikowana w ten sposób. Naturalne kamienie o pięknym niebieskim odcieniu są niezwykle rzadkie, a ich cena jest bardzo wysoka.
Oprócz modyfikowanych kamieni, na rynku dostępne są również syntetyczne szafiry produkowane w laboratorium. Pierwszy syntetyczny szafir został stworzony w 1907 r. Za pomocą tzw. Procesu Verneuila (wykorzystywany jest również do produkcji pięknych stożków korundowych). Takie szafiry są dość trwałe i tanie, a można je odróżnić od naturalnych kamieni szlachetnych jedynie używając do tego celu mikroskopu.
Do biżuterii KLENOTA z szafirami kupujemy kamienie szlachetne tylko ze zweryfikowanych i jeśli to możliwe, lokalnych, źródeł. Gwarantujemy autentyczność szafirów, za darmo przy każdym zakupie biżuterii otrzymasz certyfikat autentyczności.
Szafiry z naukowego punktu widzenia
Z chemicznego punktu widzenia szafir jest tlenkiem glinu. Szafir może występować w wielu odmianach barwnych w zależności od rozłożenia i natężenia poszczególnych pierwiastków. Niebieskie szafiry zawdzięczają swój kolor tytanowi i żelazu swobodnie rozproszonym w kamieniu. Jeśli do tego dojdą inkluzje, kamień zabarwiony jest na różowo. Szafiry padparadża oprócz tytanu i żelaza zawierają głównie chrom. Pierwiastkami mającymi wpływ na fantazyjne kolory szafirów są miedź, chrom, wanad i magnez.
Jeśli chodzi o twardość, od szafiru twardszy jest tylko diament. Szafir charakteryzuje się szklistym blaskiem. Tworzy tabelaryczne, kolumnowe, bipiramidalne i inne struktury kryształów. Często tworzy struktury bliźniacze. Powstaje w skałach bogatych w aluminium i ubogich w krzem. Może być uszkodzony przez kwas solny i gorący stężony kwas siarkowy lub kwas fosforowy.
W szafirach i rubinach można zobaczyć ciekawy efekt nazywany asteryzmem (star effect). Jest to efekt optyczny, wynikający ze struktury kamienia, w którym światło odbija się tworząc efekt sześcioramiennej gwiazdy.
Skąd pochodzą szafiry
Najpopularniej szafiry występują na Sri Lance, w Birmie oraz Kaszmirze. To właśnie ze Sri Lanki pochodzą najdroższe szafiry padparadża. Kamienie o mniejszej wartości można znaleźć również w Tajlandii i Kambodży. Szafiry australijskie i wschodnioazjatyckie mają niższą cenę, ponieważ mają niepożądane zielonkawe odcienie. Afrykańskie kamienie można odróżnić ze względu na ich brązowawe odcienie.
Słynne szafiry
Szafiry są również bardzo popularne wśród celebrytów. Na przykład księżna Diana nosiła pierścionek zaręczynowy z szafirem. Teraz należy do księżnej Kate, żony księcia Williama. Najbardziej znany niebieski szafir na świecie nazywa się Gwiazdą Indii i został wydobyty na Sri Lance 300 lat temu. Jest to szafir 536-karatowy (około 100 g), który obecnie znajduje się w amerykańskim muzeum nauki. Jakiś czas temu został stamtąd skradziony przez złodzieja, Jacka Murphy'ego, ale ostatecznie został znaleziony dwa miesiące później.
W starożytności szafiry były często używane do produkcji miniaturowej. Słynnym przykładem jest Szafirowy Budda - miniatura Buddy znajdująca się w świątyni w Bangkoku.
Największy szafir padparadża pochodzi ze Sri Lanki. Można go zobaczyć w muzeum nauki w Nowym Jorku, a rzeczywiście jest to rekordowy szafir: waży 100,18 karatów (około 20 gramów).