Kiedy mówimy o grantach, zazwyczaj mamy na myśli czeskie granaty o głębokim, czerwonym kolorze, które znane są na całym świecie. Jednak nazwa granat dotyczy większej grupy minerałów, mających tę samą strukturę atomową i krystaliczną, ale różniących się między sobą kompozycją chemiczną. Z tego mogą wynikać ogromne różnice we właściwościach i kolorach, występujące pomiędzy poszczególnymi kamieniami. Jednocześnie, mniej znane granaty, takie jak rodolit i tsaworyt coraz częściej zyskują popularność w jubilerstwie.

 Granat - KLENOTA

Historia granatów w pigułce

Nazwa „granat” pochodzi od łacińskiej nazwy owocu granatu, czyli granatum malum. Nie da się nie zauważyć, iż niektóre kamienie rzeczywiście przypominają owoce.

Archeologiczne odkrycia z okresu Scytów (VI-IV wiek p.n.e.) udowadniają, iż granaty znane były ludziom od starożytnych czasów. Ich piękno doceniano w starożytnym Egipcie, starożytnej Grecji i innych, ówczesnych kulturach. Jednym z najstarszych przykładów jest zielona, cylindryczna pieczęć pochodząca z Mezopotamskiego miasta Ur. Jest datowana na XXI wiek p.n.e. Została wykonana dla podkreślenia mocy ostatniego Sumeryjskiego króla, Ibbi-Sina. Za czasów rzymskiego filozofa, Pliniusza Starszego, czerwone granaty nazywane były karbunkułami. Nazwa ta została przeniesiona także na inne czerwone kamieniem można ją przetłumaczyć jako „małe rozpalone węgle”.

 Granat - KLENOTA

Symbol miłości i pasji

Granat to kamień urodzeniowy osób, które przyszły na świat w styczniu, tradycyjnie jest także prezentem na drugą rocznicę ślubu. W starożytnych czasach granaty były uważane za magiczne. Ze względu na swój głęboki, czerwony kolor łączy się je z miłością, pasją i energią życiową. Miały zwiększać witalność osoby, która je nosiła, chronić ją przed wrogami i wzmacniać wyobraźnię. Miały także mieć pozytywny wpływ na funkcjonowanie serca i całego układu krwionośnego. Wielkim zainteresowaniem cieszyły się w Średniowieczu, kiedy uważano także, iż oczy smoków zrobione są z granatów.

 pierścionek z granatem i brylantami z białego złota - KLENOTA

Granaty a geologia

Gdyby granaty były tematem lekcji chemii, na tablicy pojawiłby się wzór X3Z2 [SiO4]3. Te ogólny wzór posiada kilka zmiennych, które odnoszą się do konkretnych pierwiastków, odpowiadających za indywidualne właściwości różnych granatów. Zamiast X może znaleźć się wapń (Ca), magnez (Mg), żelazo (Fe2+) albo mangan (Mn). Zamiast Z możemy mieć do czynienia z glinem (Al), żelazem (Fe3+), chromem (Cr), wanadem (V3+), cyrkonem (Zr) lub tytanem (Ti). Różnorodność jest jak widać bardzo duża, ale wśród niej wyróżnić można sześć głównych grup granatów: almandyn, pirop, grossular, andradyt i spessartyn. Wiele odmian granatów może być także stanem przejściowym pomiędzy dwiema spośród tych najważniejszych grup.

Granaty są minerałami, które krystalizują w systemu kubicznym i z reguły są znajdowane jako kryształy w formie dwunastościanów rombowych i dwudziestoczterościanów deltoidowych. Rzadziej tworzą ziarniste albo zgrubiałe agregaty. Na skali Mohsa mają twardość pomiędzy 6,5 a 7,5. Inną ich cechą charakterystyczną jest kruchość, a także niewyraźne, drobne pęknięcie o charakterze konchoidalnym i drzazgowym. Posiadają białą smugę z muśnięciem koloru, a ich połysk jest żywiczny lub szklisty. Poza andradytem, granaty nie ulegają rozpuszczaniu w kwasach. Łatwo ulegają topnieniu, za wyjątkiem tych, które w swojej budowie posiadają chrom, na przykład uwarowitów. Granaty są tak zróżnicowaną grupą, że można znaleźć je praktycznie w każdym kolorze poza czystym niebieskim. Ich zaletą jest to, że zazwyczaj nie posiadają widocznych inkluzji. A teraz przyjrzyjmy się bliżej niektórym typom granatów.

granat - KLENOTA

Almandyn

Głęboko czerwony granat z lekkim odcieniem purpury jest najbardziej znany. Został nazwany w 1546 roku przez niemieckiego uczonego i ojca mineralogii, Georgiusa Agricolę. Nawiązuje do starożytnego regionu Alabama w Turcji, gdzie kamień został przycięty i oszlifowany. Generalnie, im jest ciemniejszy, tym cenniejszy. Złoża almandynu można znaleźć na całym świecie, w tym w Republice Czeskiej. Jednakże większość klejnotów dostępnych na rynku pochodzi z Indii. Często są one mylone z czeskimi granatami, które są rzadsze i cenniejsze od indyjskich.

 pierścionek z granatem i brylantami w żółtym złocie - KLENOTA

Rodolit

Jedną z odmian almandynu jest rodolit, posiadający chemiczny wzór Mg3Al2 (SiO4)3. Czasami klasyfikowany jest jako pirop, ze względu na to, iż w 70% jest porodem, w 30% almandynem. Może być znaleziony w publikacjach w tych dwóch grupach. Jak więc Państwo widzą, klasyfikacja granatów jest bardzo skomplikowana.

Swoje imię zawdzięcza greckim słowom rhodon (roża) and lithos (kamień), choć inna teoria mówi, iż jego nazwa pochodzi od kwiatu rododendronu. Ich barwy są bowiem niemal identyczne. Został odkryty w Północnej Karolinie w USA w XVII wieku. Dziś jednak jest importowany głównie ze Wschodniej Afryki.

Rodolit uważa się za najszlachetniejsze z granatów. Wszystko za sprawą ich pięknego koloru, który może przybrać odcień od ciemnofioletowo-czerwonego aż do jasnego różu. Najrzadsze są malinowe rodolity, które mogą zachwycić bardziej nawet niż szafiry czy rubiny.

Biżuteria z rodolitem różowego złota - KLENOTA

Czeski granat

Czeski granat to niemal skarb narodowy. Biżuteria z nimi przechodzi z pokolenia na pokolenie, a turyści często wybierają je na pamiątki. Granaty były znane już Celtom, którzy zasiedlali kiedyś teren Czech, a czescy złotnicy pracowali z nimi już w Średniowieczu. Dowodem jest korona czeskiego króla Przemyśła Otakara II, udekorowana granatami. Jej sława była namieszał za panowania cesarza Rudolfa II. W tym czasie granaty z tego regionu zdobyły sobie nazwę „czeskich garanatów”, która jest używana w branży aż po dziś dzień.

Z mineralogicznego punktu widzenia, czeskie granaty należą do grupy piropów. Nazwa pyrop pochodzi z Greki i oznacza „ogniste oko”. Piropy są znajdowane także w innych regionach świata i nie są tak rzadkie. Jednakże czeskie są wyjątkowo znane za sprawą swojego krwistoczerwonej koloru, znanego także jako czerwień gołębiej krwi. Najczęściej znajdowane są w małych rozmiarach, nie przekraczających 0,24 cala (0,6 cm). Almandyny są zazwyczaj większe, dlatego, jeśli widzą Państwo duży granat zdobiący biżuterię, mający powyżej 0,4 cala (1 cm) najpewniej nie jest to czeski granat. Można je odróżnić także po kolorze. Czeski granat ma barwę czysto czerwoną, podcza gdy almandyn może mieć fioletowe tony.

Tsaworyt

Najbardziej typowy kolor granatu to czerwony, ale istnieją także inne. Tsaworyt to piękny zielony klejnot, który można znaleźć wśród biżuterii marki KLENOTA. Jego chemiczna kompozycja sprawia, że należy do grupy grossularów. Za jego niezwykłą barwę, od jasnej, aż do intensywnie zielonej, odpowiada dodatek wanadu i chromu, za sprawą których często jest też przyrównywany do szmaragdu. Można także dostrzec w nim żółte lub niebieskie odcienie, a jego kryształy są zazwyczaj przezroczystymi lub nie dwunastościanami.

Tsaworyt został odkryty w 1967 roku przez brytyjskiego geologa, Campbella Bridgesa w północnej Tanzanii. Jednak ze względu na ówczesną sytuację polityczną, uzyskał swoją nazwę od Parku Narodowego Tsavo, obejmującego rzekę Tsavo w Kenii. Tiffany & Co jest odpowiedzialne za odkrycie jego potencjału w światowym jubilerstwie. Dzisiaj, Tsaworyt jest wydobywany jedynie w kilku miejscach na świecie w trudnych warunkach. Z tego powodu należy do bardzo rzadkich i cennych klejnotów. Jego złoża często współistnieją ze złożami równie rzadkiego turmalinu.

 Tsavoryt zielony granat - KLENOTA

Biżuteria z granatami w nowoczesnym stylu

Tradycyjna biżuteria wykonana w czeskich granatów może być uważana za młode pokolenie za zbyt staromodną. Jednakże granaty mogą być wykorzystane także w nowoczesnej biżuterii. W studiu KLENOTA pracujemy z najwyższej jakości granatami, które posiadają mocny, wyrazisty kolor, piękny połysk i które mogą być cięte i szlifowane w różne kształty. Mogą stanowić doskonałą alternatywę dla rubinów i szmaragdów, które mogą być mniej opłacalne, jeśli są w podobnej wielkości i jakości. W naszej kolekcji znajdą Państwo klasyczne almandyny, rodolity i tsawoyrty. Wart wspomnienia jest między innymi pierścionek z rodolitem w kształcie serca albo minimalistyczna otwarta bransoletka z białego złota, ozdobiona dwoma rodolitami w kształcie kropli. Granaty doskonale prezentują się także w towarzystwie diamentów. Nie boimy się przy tym ciekawego łączenia kolorów. Przykładem mogą być luksusowe kolczyki z rodolitami i ametystami.  pierścionek z rodolitem z różowego złota - KLENOTA

Jak zadbać o biżuterię z granatami

Granaty są tymi klejnotami, na które nie ma wpływu światło czy temperatura, dlatego nie trzeba ich chronić przed słońcem. Jednakże nie lubią szoku termicznego, dlatego nie należy ich myć w bardzo gorącej wodzie ani narażać na uderzenia pary. Należy przecierać je delikatną ściereczką. Jeśli chodzi o twardość, są dość odporne, choć nie tak, jak diamenty. Należy jednak zachować pewną ostrożność podczas ich noszenia, gdyż są dość kruche.

Ale co najważniejsze, jeśli obdarowują Państwo swoją biżuterię z granatami miłością i uwagą, na pewno pozostanie piękna przez wieczność.