Każda prawdziwa perła jest wyjątkowa – nigdy nie powtórzy się połączenie połysku, kształtu, koloru i drobnych niedoskonałości. Jest to podwójnie prawdziwe, jeśli chodzi o perły barokowe. Charakteryzują się nieregularnym kształtem i są unikalne, szczególnie ze względu na ich wyjątkowy, asymetryczny kształt.
Nazwa tych pereł pochodzi od portugalskiego słowa barocco, które oznacza niedoskonały. Po raz pierwszy termin ten został użyty w odniesieniu do pereł w XVII-wiecznym słowniku francuskim. Opisywał perłę, która nie była okrągła, a zatem nie miała idealnego kształtu. Odkryjmy więc szczegóły świat pereł barokowych.
Początki pereł barokowych
Perły są hodowane na farmach. Do muszli mięczaka jest wkładany mały koralik (rdzeń), który następnie zapewnia podstawowy kształt przyszłej perły. Mięczak pokrywa ten koralik masą perłową, tworząc w ten sposób perłę. Na farmach słodkowodnych fragment muszli innej słodkowodnej ostrygi jest często używana jako koralik. Perły, które budują się na takim odłamki muszli, częściej rozwijają nieregularne kształty niż perły zbudowane na innych rodzajach rdzeni. Jednocześnie należy uwzględnić, że na wzrost perły może wpływać wiele czynników, takich jak materia organiczna, temperatura i zasolenie wody, anatomia mięczaka, a także inne bodźce zewnętrzne. Połączenie tych czynników przekłada się na osadzanie kolejnych warstw masy perłowej i powoduje, że perła przybiera barokowy kształt. Z tego powodu okrągłe perły słodkowodne są znacznie rzadsze niż te o nieregularnych kształtach.
Perły barokowe mogą pochodzić zarówno od mięczaków słodkowodnych, jak i morskich. Jednak perły morskie rosną wolniej, a na jedną ostrygę przypada mniej pereł niż w mięczakach słodkowodnych. To sprawia, że słodkowodne perły barokowe są bardziej dostępne. Rzadkie morskie perły barokowe są zazwyczaj kolorowe i najczęściej pochodzą z Tahiti (ciemne perły tahitańskie) lub Australii (żółte perły z Południowego Pacyfiku). Perły Akoya zwykle nie mają barokowych kształtów, ponieważ warstwa masy perłowej nie jest na nich zbyt gruba.
Klasyfikacja pereł barokowych
Perły barokowe są oceniane na podstawie tych samych właściwości, co perły okrągłe: połysku, rozmiaru, koloru i jakości powierzchni. W tym przypadku jednak kształt perły ma nieco inne znaczenie. Najczęściej stosowaną oceną jest AAA-AA-A, gdzie AAA odpowiada najwyższej jakości.
POŁYSK: Jakość i wyrazistość połysku zależą od grubości i jakości masy perłowej. Im grubsze i bardziej zwarte są kolejne warstwy perły, tym bardziej intensywna zdolność do odbijania światła. Warstwy aragonitu wokół koralika wywołują wrażenie, jakby perła świeciła od wewnątrz, co jest bardzo pożądaną właściwością. Dobrej jakości perły mają wysoki połysk, który przypomina odbicie światła w lustrze. Niższe klasy połysku określane są jako połysk satynowy, następnie jedwabisty, a najniższej jakości perły słodkowodne klasyfikowane są jako posiadające matowy połysk.
ROZMIAR i KSZTAŁT: Nawet w przypadku pereł barokowych obowiązuje zasada, że im większa perła, tym wyższa cena. Ale kwestia kształtu jest bardziej skomplikowana. W przypadku niektórych pereł barokowych, takich jak idealna perła w kształcie łzy, ceniona jest również symetria. Z kolei w przypadku innych jest to asymetryczny, nieregularny, znacznie zniekształcony, a zatem całkowicie unikalny kształt, który czyni je rzadkimi.
KOLOR: Zakres kolorów pereł jest bardzo szeroki. Oceniana jest głównie równomierność i jednolitość koloru, ale w niektórych przypadkach cenione są różne „smugi” i inne niedoskonałości. Wybór koloru jest zatem bardziej kwestią osobistych preferencji.
JAKOŚĆ POWIERZCHNI: Gładka powierzchnia wolna od rowków, inkluzji i innych zanieczyszczeń jest najbardziej ceniona w perłach, ale jeśli chodzi o perły barokowe, oryginalność i wyjątkowość mają pierwszeństwo. Dlatego też prążki lub inne niedoskonałości powierzchni mogą zwiększyć atrakcyjność perły barokowej.
Jak rozpoznać prawdziwą perłę barokową?
Podrabiane są różne rodzaje pereł i kamieni szlachetnych, a imitacje są najczęściej wykonane ze szkła lub plastiku. Główną cechą rozpoznawczą prawdziwych pereł barokowych jest ich unikalny, nieregularny i całkowicie organiczny kształt. Pewnymi znakami ostrzegawczymi mogą być zatem dwa całkowicie identyczne kolczyki, nienaturalnie gładka powierzchnia perły lub nierówności i wypukłości, które wyglądają sztucznie (na przykład są podejrzanie regularne). Prawdziwa perła jest dziełem natury, podczas gdy sztuczna często wygląda zbyt idealnie.
Inną ważną cechą prawdziwych pereł jest bardzo charakterystyczny połysk, który pochodzi jakby z wnętrza perły, z jej rdzenia. W przeciwieństwie do nich imitacje błyszczą tylko na powierzchni i nie sprawiają takiego wrażenia. Więcej wskazówek można znaleźć w naszym artykule na temat rozpoznawania prawdziwych pereł.
Różne rodzaje pereł barokowych
Termin „perła barokowa” obejmuje wszystkie perły o nieregularnym kształcie. Istnieją jednak różne ich podtypy:
- Perły monetowe to okrągłe, płaskie perły przypominające monety. Są najczęściej używane w kolczykach i są szczególnie popularne ze względu na piękny połysk, który jest doskonale widoczny ze względu na płaską powierzchnię perły. Szansa na znalezienie dwóch bardzo podobnych egzemplarzy jest nieco wyższa w przypadku tego typu pereł.
- Perły barokowe (jest to zarówno ogólny termin określający wszystkie nieregularne perły, jak i podtyp) mają wydłużony kulisty kształt, a ich powierzchnia jest nierówna i pełna wgnieceń. Ich piękno wyróżnia się najbardziej, gdy są połączone w naszyjniki i bransoletki.
- Perły bliźniacze są rzadziej spotykane; powstają, gdy dwie perły łączą się ze sobą.
- Perły krzyżowe mają kształt krzyża. Są dość rzadkie i wysoko cenione, zwłaszcza w biżuterii religijnej.
- Perły sztyftowe są długie i wąskie, przypominają sztyft. Czasami nazywane są również perłami BIWA. Są atrakcyjne jako pojedyncza ozdoba bransoletko, ale mogą być również używane w kolczykach – wszystko zależy od kreatywności jubilera.
- Perły w kształcie ryżu to maleńkie perełki przypominające ziarenka ryżu. Są bardzo urocze i mają zaokrąglony, ale nie idealnie okrągły kształt.
- Perły owalne są również bardzo małe. Kształtem przypominają jajka i są węższe z jednej strony.
- Perły w kształcie serca są romantyczne ze względu na sercowaty kształt. Są płaskie jak perły moentowe, ale nie są okrągłe i pięknie błyszczą.
- Perły w kształcie łzy (znane również jako gruszka lub kropla) są bardzo poszukiwanym rodzajem pereł. Mają kształt łezki, a czasami przypominają gruszkę. Są to najcenniejsze rodzaje pereł barokowych. Wyróżniają się zwłaszcza w kolczykach.
- Poetycką nazwą pereł listkowych określa się cienkie, płaskie perły o nierównej powierzchni. Są to najdelikatniejsze i najcieńsze perły barokowe.
- Perły Keshi powstają, gdy ostryga odrzuca koralik i tworzy perłę bez niego. Powstałe w ten sposób perły mają grudkowaty kształt. Składają się w całości z masy perłowej i dlatego mają wyjątkowo dobrą jakość i wysoki poziom połysku. Są bardzo rzadkie i często sprzedawane na podstawie wagi w karatach.
- Istnieją również perły półbarokowe, których kształt jest czymś pomiędzy perłą okrągłą a perłą w pełni barokową. Nie są idealnie okrągłe, ale nie są też zbyt nieregularne. Najczęściej są owalne lub niedoskonale okrągłe, a nieregularności często występują tylko na jednym końcu perły.
Kilka ciekawych faktów
Ze względu na swoje abstrakcyjne kształty, perły barokowe były często wykorzystywane w biżuterii o tematyce naturalnej. Szczególnie w okresie renesansu i baroku były bardzo popularne wśród złoyników, którzy inspirowali się nimi i wykorzystywali je jako podstawę do tworzenia figurek. XIX-wieczny wisiorek o nazwie The Canning Jewel jest wspaniałym przykładem, w którym artysta wykorzystał barokową perłę jako tors krzepkiego mermana (pół-człowieka, pół-ryby).
Najsłynniejszym przykładem pereł barokowych jest piękna La Peregrina (pielgrzymująca kobieta). Została odkryta w Panamie w XVI wieku. Ta wspaniała perła była własnością między innymi Napoleona, a później brytyjskiej rodziny królewskiej. La Peregrina błyszczała również jako klejnot aktorki Elizabeth Taylor, która otrzymała ją od swojego męża.
Perły barokowe oferują wiele możliwości i praktycznie błagają o stworzenie z nich nowatorskiej biżuterii. Ich niedoskonałości w postaci nierównej powierzchni często oznaczają, że błyszczą bardziej niż perły idealnie okrągłe. Ich krzywizny mogą również pomóc w wyeksponowaniu gry kolorów, szczególnie w przypadku pereł tahitańskich. Kolejną niezaprzeczalną zaletą jest ich atrakcyjna cena, która może być dwa do trzech razy niższa niż pereł okrągłych.
Perły barokowe to świetny sposób na wyrażenie wyjątkowego, indywidualnego stylu – trzeba tylko znaleźć odpowiednią biżuterię. Są po prostu doskonale niedoskonałe.