Oliwin bardziej znany jest pod nazwami chryzolit lub perydot w mineralogicznej klasyfikacji. Charakteryzuje się wyjątkowo czystym, żółto-zielonym kolorem, przypominającym wiosenną trawę. Nazwa oliwin nawiązuje do koloru oliwek i została po raz pierwszy użyta przez A. G. Wernera w 1790 roku. Nazwa chryzolit pochodzi od greckich słów złoto (chrysos) i kamień (lithos), a francuscy jubilerowie nazwali kamień perydotem. Nazwa pochodzi od arabskiego słowa faridat, czyli kamień szlachetny. W przeszłości, perydoty często zwane były także „szmaragdami krzyżowców” i często mylono je ze szmaragdami. Niektórzy historycy wierzą, że tak samo mogło być w przypadku słynnej kolekcji szmaragdów Kleopatry, które w rzeczywistości mogły być perydotami. Z kolei starożytni Rzymianie często mylnie zwali je topazami od wyspy Topazios na Morzu Czerwonym, gdzie je wydobywano. W starożytności metody, których używano do rozpoznawania kamieni szlachetnych nie były idealne, co często prowadziło do pomyłek. Odzwierciedla to francuskie powiedzenie: „Jeśli masz dwa oliwiny, na pewno jeden jest czymś innym”.

W starożytnych imperiach perydoty były powiązane ze światłem - starożytni Egipcjanie nazywali je „Kamieniami Słońca”. Były wydobywane na wyspie Topazios (dzisiejszy Zabardżad albo Wyspa Św. Jana) i zgodnie z legendami, podróż wymagała odwagi ze względu na mieszkające tam węże. Dopiero jeden z odważnych faraonów wrzucił je do morza, dzięki czemu od tej pory kopanie nie były zagrożone.

Były noszone jako amulety, a oprawione w złoto miały podobno chronić swoich właścicieli przed nocnymi zmorami. Niektórzy ludzie nawlekali je także na ośle włosie i zawiązywali wokół lewego ramienia jako bransoeltkę, chroniącą przed złymi mocami. 

Kamień magicznych mocy

Z punktu widzenia astrologów, perydoty należą do żywiołu ziemi i rządzone są przez Wenus. Wspierają kobiecą energię. Należą do czakry serca i mają magiczna moc przyciągania pieniędzy, szczęścia i miłości. Łagodzą nerwowość, zazdrość i złość, a wspierają spokój i zdrowy sen. Są używane także jako ochronne amulety, które odbijają negatywną energię do jej źródła. Pomagają swoim właścicielom w pozbyciu się cudzych wpływów i wzięciu swojego życia we własne ręce. Usuwają poczucie winy związane z przeszłością i wspomagają wzrost duchowy. Leczą problemy związane z relacjami międzyludzkimi.

Perydot to idealny kamień dla osób, które urodziły się w sierpniu. Tradycyjnie ofiarowuje się go z okazji 15. rocznicy ślubu. Ma pozytywny wpływ na osoby spod znaku strzelca, panny, byka, ryb, lwa i raka.

Perydot - KLENOTA

Perydot i oliwin w geologii

Oliwin, najczęstsza forma, w jakiej znajdowany jest perydot, jest jednym z głównych kamieni skorupy ziemskiej. Jego występowanie związane jest ze skałami magmowymi. Formują podłużne kryształy w pęknięciach tych skał.

Chemiczna kompozycja oliwinów sprawia, iż są zaliczane do krzemianów z różna oroporcją magnezu i żelaza. Zawartość tych dwóch pierwiastków różni się w zależności od warunków, w jakich powstały minerały. Skład można zapisać jako (Mg, Fe)2SiO4. Jest odmiana izomorficzną forsterytów - fajalitów, wśród których pierwsze nie posiadają żelaza, a drugie nie zawierają magnezu. Te dwa minerały występują jednak wyjątkowo rzadko w przyrodzie, a pośredni pomiędzy nimi oliwin zawiera po części każdego z pierwiastków. Krystalizuje w oktaedrycznym układzie krystalicznym i zazwyczaj jest dobrze ukształtowany. Zazwyczaj oliwiny krystalizują w magmie jako pierwsze, niezależnie od otoczenia. Czasem tworzą pryzmatyczne, bliźniacze kryształy. Ich twardość to 6,5 do 7 w skali Mohsa. Mają czysty połysk, konchoidalne pęknięcie i białą smugę. Słabo się rozszczepiają i są dość kruche.

Zielonkawo-żółte zabarwienie perydotów to zasługa żelaza. Jeśli jego zawartość jest wyższa, mogą być nawet brązowe. Ocenia się czasami, że idealny perydot nie powinien zawierać więcej, jak 15% żelaza. Kamień charakteryzuje się tym, że może być zarówno transparentny, jak i nieprzezroczysty. Rozpuszcza się w kwasie azotowym, ale nie ulega topnieniu w zwykłych warunkach. Przy wysokiej zawartość żelaza mogą być topione do uzyskania magnetycznej formy.

Perydot może czasem zawierać inkluzje i charakteryzuje go dwójłomność, co odróżnia go od szkła. Nie jest to cecha pożądana przez jubilerów, dlatego starają się ją zminimalizować podczas cięcia i szlifowania kamieni. Jeśli jednak przyjrzeć się oszlifowanym perydotowi przez szkło powiększające, można dostrzec podwójnie każdy z kątów jego ścian.

Perydot - KLENOTA

Perydoty są sprzeczne z modą

Niepodważalna zaleta perydotów to ich świeży kolor, który wygląda młodo i optymistycznie. Biżuteria z perydotami to idealne uzupełnienie codziennego, neutralnego wyglądu. Jednocześnie mogą przyciągnąć uwagę swoim niecodziennym wyglądem.

Perydoty mogą być szlifowane w tradycyjne oraz nowoczesne kształty. Doskonale pasują do wszystkich barw złota. W studiu jubilerskim KLENOTA lubimy nowoczesne połączenia z różowym złotem. Pojawiają się w naszej oryginalnej, letniej kolekcji Violet. W tradycyjnym czeskim jubilerstwie często perydot umieszczony jest obok czeskiego granatu. W naszej kolekcji towarzyszy mu diament, podkreślający elegancję i blask biżuterii. Przykładem są piękne kolczyki z diamentami i oliwinami w kształcie kropli albo pierścionek z białego złota z perdydotem i diamentami w stylu halo.

 Naszyjniki z różowego złota z oliwinem - KLENOTA

Perydot vs. szmaragd

Perydot i szmaragd to dwa najbardziej znane zielone kamienie szlachetne, więc spróbujmy je porównać. Pierwsza różnica to ich barwa. Perydoty są jaśniejsze i mają ciepły, złoty odcień, a zieleń szmaragdów jest czysta i chłodniejsza. Perydoty są także znacznie łatwiej dostępne ze względu na cenę. Za jeden o wadze pięciu karatów cena będzie bardziej atrakcyjna, niż za porównywalny szmaragd. Wzrasta jednak wraz z wielkością kamienia, gdyż duże okazy są naprawdę rzadkie. Fani naturalnych kamieni na pewno ucieszą się także wiedząc, że perydoty nie mogą zostać zmodyfikowane i sztucznie ulepszone.

Jak dbać o perydoty i na co zwracać uwagę

Należy uważać na ten kamień, gdyż jest znacznie bardziej kruchy niż ametyst czy cytryn. Ze względu na jego tendencje do pękania, nie powinien być wystawiany na duże naciski. Czyścić należy go w ciepłej wodzie z delikatnym mydłem lub detergentem, a poważniejsze zabrudzenia można usunąć miękką szczoteczką. Nie może być jednak czyszczony ultradźwiękami czy parą.

Tak samo jak w starożytności, również dzisiaj perydot może być łatwo pomylony z jasnym szmaragdem lub innym minerałem. Nie jest rzadkością, aby inne minerały, takie jak cyrkonie czy nawet szkło lub produkty syntetyczne, były sprzedawane jako perydoty. Z tego powodu rekomendujemy, aby zawsze kupować biżuterię z kamieniami szlachetnymi w zaufanych miejscach, które oferują certyfikat autentyczności.

 Pierścionek z różowego złota z Oliwinem - KLENOTA

Wulkaniczne pochodzenie perydotów

Nie musimy szukać zbyt daleko, aby znaleźć złoża perydotów, gdyż znajdują się między innymi w Republice Czeskiej. W okolicach miasta ​​Kozákov w Smrčí nieopodal Żelaznego Brodu są znajdowane piękne okazy, które mogą być oszlifowane. Znajduje się je także w środkowych Czechach. 

Klejnot ten jest popularnie znajdowany na świecie, choć nie zawsze ma wartość jubilerską. Jedne z najlepszych okazów znajdują się na dnie Morza Czerwonego. Zmiany w układzie oceanów sprawiły, że kiedy magma zastygała, prowadząc do ich krystalizacji, na tych terenach powstały kamienie najwyższej jakości. Na lądzie zawsze znajdowane są tam, gdzie ziemia może pękać (na przykład w górach) lub w regionach o wulkanicznej aktywności (jak środkowe Czechy). W chwili obecnej największe złoża znajdują się w Birmie, gdzież znaleźć można okazy o wadze 10 karatów. Małe (do 2 karatów) pochodzą często z dawnych terytoriów Apaczów w San Carlo w USA. Inne złoża położone są w Chinach, Wietnamie, Finlandii, Norwegii, Pakistanie i Nowej Zelandii.

Największym znaleziony perydotem był okaz z Zabardżadu (wyspy Św. Jana), gdzie tradycja wydobywania perydotów sięga starożytności. Ważył niemal 2,2 uncji (310 karatów) i do dziś znajduje się w kolekcji Smithsonian Institute w Waszyngtonie.

Najbardziej znane perydoty ozdabiają Sanktuarium Trzech Króli w Katedrze Św. Piotra w Kolonii (Niemcy). Przez wiele lat uważano je za 200-karatowe szmaragdy.

Perydot - KLENOTA

Pozaziemskie piękno

Kiedy łazik Opportunity przemierzał powierzchnię Marsa, znalazł i zidentyfikował na niej między innymi ten rzadki minerał. Najpewniej znajduje się on także na asteroidzie Vesta. Nie jest zatem unikatowym kamieniem, zwłaszcza, iż można znaleźć meteoryty z oliwinami. Te poprzerastane minerałami żelaza meteoryty (często chryzolitami z źelazno-niklową matrycą) nazywane są pallasytami na cześć ich odkrywcy. W 1722 roku pruski zoolog i botanik, Petr Pallas, znalazł pierwszy meteoryt zawierający duże ziarna chryzolitów na Syberii. Niektóre z nich były nawet tak duże, iż można je było pociąć i oszlifować. Od tego czasu na świecie znaleziono także kilka innych, podobnych okazów. Jeden z najpiękniejszych pochodzi z Ameryki Północnej. W 1885 roku, pallasyt ważący ponad 2 funty został znaleziony w Kanzas. Został nazwany Brenham Township. Trzy inne, podobne meteoryty spadły w 1931 roku. Ich całościowa masa sięgnęła 150 funtów i zostały znalezione nieopodal Springwater w Kanadzie. Były poprzerastane oliwinami o wielkości do 1,4 cala.

Pallasyty są rzadkie i stanowią jedynie 1% wszystkich obiektów, które spadają na Ziemię. Niewiele o nich na razie wiadomo, co prowadzi do różnorodnych teorii. Jedna z nich mówi, że są fragmentami asteroidy, która została rozbita na mniejsze kawałki.

 Złoty pierścionek z oliwinem i brylantami - KLENOTA