Jednym z parametrów, który w istotny sposób wpływa na wartość diamentu jest waga w karatach. Karat, skracany do kt, to specjalna jednostka masy, która pozwala opisać wielkość diamentu lub innego kamienia szlachetnego. Jeden karat reprezentuje jedną piątą grama - 200 miligramów, albo 0.00643 uncji trojańskiej i zazwyczaj jest zaokrąglany do części setnych.
Waga kamieni szlachetnych
Słowo “karat” wywodzi się ze średniowiecza. Odnosi się do drzewa chleba świętojańskiego (karobu), które nosi łacińską nazwę Ceratonia siliqua, ponieważ jego nasiona w dawnych czasach używane były do oceny wagi kamieni szlachetnych. Oficjalnie waga jednego karatu równego 0,2 g została wprowadzona dopiero w 1907 roku i jest używana do dnia dzisiejszego. Obecnie jednak nie używa się w celu ważenia nasion, a specjalnych wag, które odznaczają się precyzją do miejsc tysięcznych.
Określenie karat może być także używane w stosunku do stopu metali i oznacza jego czystość. Warto wiedzieć, że w kontekście stopów metali, zwłaszcza w przypadku Wielkiej Brytanii, skrót ct (w USA kt, w Polsce k) jest używany zazwyczaj wyłącznie do określania czystości złota i waha się od 14k do 24k złota. Im większa liczba wyrażona w karatach, tym więcej cennego kruszcu znajduje się w stopie.
Waga a wielkość
Na co dzień ludzie często mylą wagę w karatach z wielkością kamienia. Wiele osób zakłada, że większa waga w karatach automatycznie oznacza większy klejnot. Nie jest to jednak tak proste. W rzeczywistości liczba karatów nie determinuje wielkości, ale raczej wagę kamienia. Nie jest więc zaskakujące, że dwa diamenty o tej samej masie mogą mieć zupełnie różny wygląd i różną wielkość. Wynika to z faktu, że wielkość oceniamy patrząc na klejnot z góry. Najbardziej zauważalne różnice widoczne są, kiedy weźmiemy pod uwagę konkretne kształty i szlify diamentów. Im większą głębokość ma klejnot, tym mniejsza jego powierzchnia widoczna jest od góry. Szlify posiadające większą głębokość, jak brylantowy, często odznaczają się tym większym blaskiem, im ich górna tafla jest mniejsza. Odwrotnie jest z kształtami wydłużonymi i bardziej płaskimi, takimi jak w szlifie markiza lub mającym kształt gruszki, które są optycznie większe.
Co wpływ na wartość diamentu?
Diamenty są unikatem wśród kamieni szlachetnych i posiadają swój ogólnoświatowy system oceniania, który pozwala lepiej ocenić wartość danego szlifu diamentu. Nazywany jest Cennikiem Rapaport, skracany często do “Rap List”. Nie jest on jednak dostępny publicznie. Został stworzony w 1978 roku przez Martina Rapaporta i jest ekskluzywnym cennikiem, za dostęp do którego profesjonaliści wnoszą regularne opłaty.
Cennik ma postać 18 tabel. Cena każdego diamentu oceniana jest za pomocą skali 3C, na którą składają się kolor, czystość i waga w karatach (ang. color, clarity and carat). Każda tabela posiada dwie osie. Oś x reprezentuje czystość, oś y kolor. Miejsce, w którym się przecinają, oznacza wartość w dolarach za karat. Cennik jest odświeżany w każdy piątek i reprezentuje długoterminowe zmiany, nie tymczasowe fluktuacje.
Dostępny publicznie, w tym dla inwestorów, jest jednak inny dokument, czyli Indeks sprzedaży detalicznej diamentów. Na jego podstawie każdy może ocenić, czy zaproponowana cena za dany diament jest rozsądna i uczciwa. Jednakże w przypadku diamentów, które zostały osadzone w biżuterii, może to być jeszcze trudniejsze zadanie. Ostateczna cena biżuterii odzwierciedla również wartość metalu, design, związane z nim trudności produkcyjne, oryginalność i wiele innych czynników.
Im większy diament, tym większa cena?
Waga diamentu to nie jedyne kryterium, które wpływa na jego cenę. Decydują o niej kryteria ujęte jako 4C - waga w karatach, kolor, czystość i szlif (Carat, Color, Clarity and Cut). Może się więc zdarzyć, że większy diament, który ma gorsze pozostałe parametry, będzie tańszy niż mniejszy. Co więcej, kolor i czystość posiadają własne skale oceny. W przypadku koloru żółte i brązowe tony obniżają cenę. Czyste, bezbarwne diamenty, zazwyczaj najcenniejsze, opisywane są literą D. W przypadku czystości ocenia się ilość inkluzji w klejnocie. Kwestia koloru diamentów była przez nas omawiana dokładniej w artykule na temat skali kolorystycznej diamentów, podczas gdy o szlifach pisaliśmy w artykule: Błyszczące i olśniewające: diamenty o szlifie brylantowym.
Ile karatów powinien mieć klejnot w pierścionku zaręczynowym?
Jak już wspominaliśmy, waga w karatach w dużym stopniu determinuje cenę diamentu. Możemy powiedzieć, że wraz z każdym karatem cena klejnotu rośnie eksponencjalnie, nie w sposób proporcjonalny. Budżet, który przeznaczają Panowie na pierścionek zaręczynowy, będzie więc w dużej mierze wpływał na to, z jakiej biżuterii można wybierać.
Przyjrzyjmy się bliżej poszczególnym różnicom, biorąc pod uwagę konkretny pierścionek zaręczynowy, K0191. Posiada klasyczny design, w którym dominuje okrągły diament o szlifie brylantowym, przytrzymywany przez sześć łapek. Jego ponadczasowość sprawia, że jest jednym z najchętniej wybieranych w naszej ofercie.
Cena tego modelu różni się w zależności od tego, ile karatów ma diament w konkretnym wariancie. Na zdjęciu poniżej mogą Państwo zobaczyć porównanie wszystkich rozmiarów diamentów, których używamy podczas produkcji tego pierścionka. Mogą Państwo obejrzeć je i porównać także osobiście w naszym studio.
Cena pierścionka wzrasta w zależności od wagi w karatach diamentu o jakości SI/G w następujący sposób:
- 0,15-karatowy diament - do 3780 zł
- 0,2-0,25-karatowy diament - do 5780 zł
- 0,3-0,35-karatowy diament - do 9580 zł
- 0,5-karatowy diament - do 17800 zł
- 0,8-1,0-karatowy diament - od 30000 zł
Jednakże nie jest prawdą, że najpiękniejszy pierścionek zaręczynowy to ten z największym diamentem. Zawsze należy ocenić piękno biżuterii jako całości. Co więcej, jubilerowie znają odpowiednie sztuczki, które sprawiają, że klejnot wydaje się większy. Ten efekt jest szczególnie widoczny w przypadku oprawy bezel, posiadającej okrągłą ramkę wokół diamentu. Jeśli pragną Panowie wybrać pierścionek sprawiający większe wrażenie, niż pozwala na to budżet, dobrym pomysłem może być także model posiadają kilka mniejszych diamentów. Przykładem może być popularny design z trzema diamentami w rzędzie albo pierścionek w stylu halo, w którym większy kamień otoczony jest mniejszymi diamentami.
Inwestycja na całe życie
Wartość diamentów bezustannie rośnie o około 5-10% każdego roku, co sprawia, że są bardzo cenną inwestycją. W 2020 roku odnotowano wydobycie około 111 milionów karatów diamentów łącznie. Może się to wydawać dużą liczbą, jednak tylko niewielka część z nich ma wystarczającą jakość, aby mogła zostać wykorzystana w produkcji biżuterii. Większość diamentów wydobywanych każdego roku ma jakość tak niską, że zostają przeznaczone do użytku w innych rodzajach przemysłu.
Największy diament świata
Na koniec chcielibyśmy wspomnieć o pewnej ciekawostce. Największy diament świata, The Cullinan, który został odkryty w Południowej Afryce w 1905 roku, nigdy nie został przewyższony przez inne klejnoty pod względem wielkości. Jego niesamowita waga sięga 3106 karatów, co odpowiada 621,35 grama. Jego pierwszy właściciel, Król Wielkiej Brytanii Edward VII zdecydował się na podzielenie go na kilka kawałków, czego dokonali mistrzowie jubilerstwa w Amsterdamie. Łącznie uzyskano z niego 9 diamentów. Dwa największe zostały osadzone w brytyjskich insygniach królewskich. Największy z nich, Cullinan I, inaczej Wielka Gwiazda Afryki, ważył 530,4 karata, został oszlifowany w kształt gruszki i ozdobił berło z krzyżem, podczas gdy drugi z nich, Cullinan II, inaczej Druga Gwiazda Afryki, ważący 317,4 karata, otrzymał szlif poduszkowy i znalazł się w brytyjskiej koronie królewskiej. Pozostałe siedem diamentów należy do prywatnej kolekcji Królowej Elżbiety II.
