Każde nowe ubranie posiada metkę z informacjami, jak należy je czyścić i dbać o nie, by długo pozostało piękne. Z tego samego powodu pragniemy przedstawić podobne zasady w tym artykule. Pragniemy zaproponować generalne zasady i dodatkowe sugestie, które powiedzą, jak należy dbać o biżuterię z kamieniami szlachetnymi, a także, czego nie robić.
Jak sprawić, aby biżuteria z klejnotami błyszczała i cieszyła każdego dnia
Większośc minerałów można z powodzeniem wyczyścić za pomocą letniej wody z niewielkim dodatkiem detergentu i delikatnej, dziecięcej szczoteczki do zębów. Warto zrobić to od czasu do czasu. W jaki sposób? Wystarczy zmieszać letnią wodę z kroplą detergentu albo mydła w miseczce, włożyć biżuterię do środka i pozostawić na kilka minut. Jeśli zabrudzenia są poważniejsze, warto przeczyścić je za pomocą miękkiej szczoteczki. Kolejnym krokiem domowych zabiegów jest opłukanie biżuterii pod bieżącą wodą o tej samej temperaturze. To niezwykle istotne, ponieważ wiele kamieni szlachetnych nie lubi wysokich temperatur i nie może ulec szokowi termicznemu. Ostatni krok to umieszczenie dodatku na ściereczce lub ręczniku papierowym, by mógł wyschnąć. W przypadku braku czasu, można delikatnie wytrzeć go za pomocą miękkiej ściereczki. To łatwy, szybki i bezpieczny sposób.
Czego nie zalecamy:
- Mycia biżuterii w zlewie - może wyślizgnąć się z palców i wpaść do odpływu.
- Używania suszarki do włosów - wysoka temperatura może zniszczyć kamienie szlachetne.
- Metalowych obiektów - nie należy używać pilniczków czy pinezek do usuwania zabrudzeń z trudno dostępnych miejsc, lepsze będą delikatne szczoteczki do przestrzeni międzyzębowych.
Codzienne użytkowanie
Z powodu swojej delikatności i kruchości, niektóre kamienie szlachetne wymagają delikatnego traktowania (jak choćby szmaragdy). Wiele zależy więc także od prowadzonego stylu życia i otoczenia - jeśli Państwa życie jest bardzo aktywne, a praca może spowodować, że biżuteria będzie w bliskim kontakcie z chemikaliami, ostrymi obiektami lub się zgubi, lepiej po prostu ją zdjąć. Warto pomyśleć także o tych kwestiach, wybierając dodatki. Niektóre oprawy klejnotów, takie jak bezel, w którym kamień szlachetny otoczony jest ciasno metalem, zmniejszają ryzyko zgubienia lub uszkodzenia.
Podczas noszenia więcej niż jednego egzemplarza biżuterii na raz, kamień szlachetny może również ulec zniszczeniu. Tak dzieje się na przykład gdy dwa pierścionki znajdują się obok siebie. Jeśli jeden z nich wysadzany jest dookoła klejnotami i może ocierać się o drugi, na sąsiednim palcu, krawędzi kamieni mogą zostać zarysowane. Jedyna możliwość ich naprawy, jaka wówczas istnieje, to ponowne polerowanie.
W niektórych sytuacjach lepiej zostawić biżuterię w domu, w bezpiecznym miejscu. Na pewno nie jest nim także kieszonka na monety w portfelu. Idealne miejsce to małe, plastikowe torebki, zapinane na klips lub zamek. Warto zrobić to przed rozpoczęciem uprawiania sportu, wizytą na basenie czy w saunie, przed opalaniem się i kąpielą w naturalnym zbiorniku wodnym. Wiele kamieni jest bowiem czułych na działanie promieni słonecznych i ich kolor może zmienić się lub wyblaknąć pod ich wpływem.
Przechowywanie
Jak dbamy o biżuterię, kiedy nie jest noszona, to także klucz do zachowania jej piękna i wytrzymałości. Polecamy przechowywanie ozdób w specjalnych, zamykanych szkatułkach, gdzie będzie chroniona przed kurzem. Kurz zawiera drobinki krzemu (piasku), które mogą uszkodzić minerały, zwłaszcza te delikatniejsze. Oczywiście to długotrwały proces, ale lepiej i tak mu zapobiegać. Warto także chronić niektóre klejnoty przed światłem słonecznym, ponieważ z czasem mogą stracić kolor, zwłaszcza te, które powstały w wyniku działania promieniowania. Powinni wystrzegać się Państwo także układania blisko siebie różnych ozdób, ponieważ pozostając w kontakcie mogą się wzajemnie porysować. Najlepszy pomysł to umieszczenie ich pojedynczo w małych torebeczkach.
Sprawdzanie biżuterii
Raz na jakiś czas warto dokładnie sprawdzić każdy kamień szlachetny. Jeśli okaże się, że oprawa jest za luźna albo powyginana, lepiej nie nosić takiego dodatku ze względu na możliwość wypadnięcia kamienia. Łapki, które odstają, mogą także zahaczyć o coś i odłamać się. Jeśli więc oprawa uległa zniszczeniu, powinni Państwo udać się do lokalnego jubilera, który na pewno ją naprawi.
Kamienie szlachetne i ich specyfika
Akwamaryn
to prześwitujący lub nie, niebieski kamień. Jest bardzo delikatny i z rzadka zawiera inkluzje lub pęknięcia, jest jednak stosunkowo łamliwy. Dlatego należy traktować go z uwagą i unikać uderzania nim o różne powierzchnie, aby nie pękał. Po noszeniu go regularnie przez jakiś czas, osiada na nim kurz, który może sprawić, iż kamień stanie cię pociemniały, straci blask i piękno. W takim przypadku warto zanurzyć go w wodzie z mydłem, pozwolić nasiąknąć i dopiero wtedy umyć miękką szczoteczką oraz wysuszyć. Biżuteria będzie wyglądała znowu jak nowa.
Morganit
może zawierać gaz lub ciecz jako inkluzję. Na szczęście zazwyczaj nie są dostrzegalne gołym okiem, a kamień wygląda na jednolity. Niezależnie od tego, nie powinien jednak być wystawiany na nagłe zmiany temperatury. Morganit to przezroczysty kamień, dlatego zazwyczaj doskonale widać na nim każdy kurz, zaburzający jego piękno i połysk. Z tego powodu należy przywiązywać dużą wagę do ostrożnego oczyszczania tego wspaniałego, różowego klejnotu. Należy czynić to tak samo, jak w przypadku akwamarynu. Polecamy także przechowywać morganity w zamkniętym pudełku, aby nie pociemniały pod wpływem światła słonecznego.
Mołdawit
Z powodu swojego składu chemicznego, mołdawit (wełtawin) nazywany jest rodzajem naturalnego szkła. W swoim naturalnym stanie charakteryzuje go nierówna powierzchnia zwana rzeźbą. Niektóre fragmenty mogą odstawać i odłamywać się. Mołdawit może zawierać inkluzje, dlatego nie powinien być wkładany do gorącej wody, gdyż może to spowodować jego pęknięcie. Zarówno naturalne, jak i oszlifowane wełtawiny warto oczyścić za pomocą delikatnego mydła lub detergentu rozpuszczonego w wodzie i delikatnej szczoteczki.
Labradoryt, kamień słoneczny i księżycowy
należą do tej samej grupy minerałów i mogą być traktowane w taki sam sposób. Osiągają stopień 6 lub 6.5 na skali twardości Mohsa, co czyni z nich stosunkowo miękkie kamienie. Z tego powodu nie powinny być w bliskim kontakcie z inną biżuterią i metalowymi obiektami. Należy wystrzegać się wkładania ich do gorącej wody, gdyż z powodu swojego składu mogą łatwo pęknąć przy nagłej zmianie temperatury. Powinni Państwo czyścić je letnią wodą z mydłem lub detergentem i bardzo miękką szczoteczką.
Tanzanit
ma stopień 6 – 7 na skali twardości, a zatem również nie powinien dotykać żadnych ostrych przedmiotów. Można myć go podobnie jak poprzedników, z pomocą miękkiej szczoteczki i wody z mydłem. Nie może być czyszczony za pomocą ultradźwięków.
Granaty
(tsaworyt, almandyny i rodolity) również muszą być czyszczone delikatną szczoteczką i wodą z mydłem, gdy ulegną zabrudzeniu. Niektóre łagodne kwasy i zasady mogą pomóc w ich przypadku przy mocniejszych zabrudzeniach (nie dotyczy to czeskich granatów w starej biżuterii, które mogą ulec uszkodzeniu), ale najlepiej decyzję pozostawić specjalistom. Nie polecamy czyszczenia granatów parą.
Ametyst, cytryn, kwarcw tym różowy i dymny
należą do rodziny – jak łatwo się domyślić – kwarcu. Są twardymi minerałami, które można czyścić zarówno wodą z detergentem, jak i za pomocą ultradźwięków. Ametyst może ciemnieć po wystawieniu go na słońce. Jednakże jest to bardzo długi i w pełni naturalny proces, który można spowolnić, przechowując go w zamkniętym pudełku.
Rubelit
będący rodzajem turmalinu, może być czyszczony za pomocą mydła lub detergentu w wodzie, ale nie rekomendujemy w jego przypadku ultradźwięków. Jeśli posiada poważne zabrudzenia, warto oddać go w ręce specjalistów. Turmaliny mają bowiem niepowtarzalną właściwość: przyciągają kurz. Z tego powodu zalecamy przechowywanie ich w szkatułce.
Szmaragd
to tradycyjny klejnot, który był używany w jubilerstwie przez tysiąclecia. Jednakże jakość szmaragdów spada, dlatego w dzisiejszych czasach wiele z nich jest poprawianych za pomocą olejowania. Olej wypełnia nawet najmniejsze pęknięcia i optycznie je naprawia, dzięki czemu klejnot wygląda perfekcyjnie. Z tego powodu najlepiej czyścić go suchą ściereczką. Można także umyć go w wodzie z mydłem, ale powinni Państwo skrócić czas jego mycia do minimum. Nawet wówczas należy spodziewać się, że przynajmniej część oleju została usunięta i kamień może prezentować się mniej atrakcyjnie. Nie musi to jednak być permanentna zmiana. Wystarczy nanieść na powierzchnię klejnotu odrobinę oleju za pomocą bawełnianego wacika, aby został zaabsorbowany. Po tym procesie należy usunąć nadmiar oleju suchą, miękką ściereczką, aby nie przyklejał brudu do powierzchni. Kamień dzięki takim zabiegom ponownie nabierze blasku. Nie należy go jednak czyścić za pomocą pary lub ultradźwięków, a bardziej skomplikowane zabiegi lepiej zostawić ekspertom.
Perydot
(oliwin) to kruchy minerał, więc warto dobrze o niego zadbać. Najlepiej czyścić go mydłem lub detergentem rozpuszczonym w wodzie i miękką szczoteczką. Nie rekomendujemy wykorzystywania do niego pary lub ultradźwięków.
Rubin i szafir
to dwa typy korundu, który zajmuje zaszczytne miejsce na skali Mohsa, mając 9 stopień twardości. Z tego powodu nie trzeba się o nie zbytnio martwić podczas czyszczenia. Nie ulegają łatwo zniszczeniu, bez problemu można je poddać działaniu ultradźwięków i pary.
Topaz
to kolejny kruchy minerał, który łatwo rozdziela się na kawałki, więc gorąca woda mu nie sprzyja. Nie toleruje także ultradźwięków i pary. Z tych powodów należy czyścić go jedynie letnią wodą z kroplą mydła lub detergentu. Jeśli topaz został wystawiony na działanie gorąca lub promieniowania, może stracić swój kolor. Dlatego najlepiej przechowywać go w zamkniętej szkatułce.
Diamant
Pomimo że diament jest najtwardszym naturalnie występującym minerałem, jest także łamliwy, nie należy więc nim o nic uderzać i warto dobrze o niego zadbać. Podczas czyszczenia doskonale sprawdzi się zarówno woda z detergentem, jak i ultradźwięki.
Spinel to stosunkowo twardy minerał, który dobrze znosi czyszczenie ultradźwiękami. W domu można umyć go w ciepłej wodzie z kroplą detergentu lub mydła, bez problemu zniesie też oczyszczenie powierzchni szczoteczką.
Jak sprawić, by perły zawsze były piękne
Najbardziej czuła biżuteria to ta, która zawiera ozdoby pochodzące z żywych organizmów. W tym rankingu na pierwszym miejscu stoją perły i korale. Z tego powodu sposoby czyszczenia, przydatne w przypadku minerałów, nie mogą być do nich stosowane.
Perły są niezwykle delikatne i kruche. Jeśli przez przypadek je czymś ukłujemy, możemy łatwo je zniszczyć. Nie mogą być wystawiane na działanie gorąca, ponieważ mogą pękać, czernieć, stracić połysk, a nawet rozpaść się na proszek. Nie powinny być narażane na kontakt z chemikaliami, w tym również makijażem, perfumami, kremami czy innymi kosmetykami. Dlatego zawsze warto pamiętać o zasadzie: perły zakładamy ostatnie i zdejmujemy pierwsze.
Ostrożne czyszczenie pereł
Mogą Państwo wyczyścić perły (ale nie naszyjniki) z pomocą mydła rozpuszczonego w wodzie, ale warto szybko pozostawić je do dokładnego wyschnięcia. Po wysuszeniu polecamy pokryć ich powierzchnię niewielką warstwą oleju, aby uchronić je przed wyschnięciem. Jednakże naszyjnik z pereł nie powinien w ogóle być zamoczony w wodzie – należy jedynie przecierać go suchą, miękką ściereczką. Pereł nigdy nie należy czyścić kwasami i zasadami, takimi jak ocet czy kwasek cytrynowy.
Perły należy nosić tak często, jak to możliwe
Aby zachowały swoje piękno, perły potrzebują dotyku. Kochają kontakt ze skórą, a zatem najlepsze, co można dla nich zrobić, to nosić je. Perły będą błyszczące i świetliste dzięki naturalnej warstwie tłuszczu, pochodzącej z ludzkiej skóry. Jeśli nie są zakładane przez dłuższy czas, ich powierzchni może zacząć pękać i odpadać, a proces ten jest dostrzegalny przy użyciu szkła powiększającego. Jeśli zatem są one przeznaczone jedynie na wyjątkowe okazje, należy od czasu do czasu natrzeć je olejem. Podobnie jak w przypadku innych klejnotów, nie powinni Państwo zabierać pereł do sauny, na basen czy na plażę. Słona albo chlorowana woda jest dla nich bardzo niszcząca, może też uszkodzić powierzchnię adhezyjną, dzięki której perły przymocowane są do biżuterii. Sprawi także, że sznurek, na który nawleczone są perły w naszyjniku, stanie się łatwy do przerwania, co może spowodować jego niespodziewane pęknięcie.
Perły należy regularnie sprawdzać
Perły zazwyczaj są przymocowane do pierścionka, kolczyków i wisiorków za pomocą niewidocznej warstwy adhezyjnej. Prosimy pamiętać o tym podczas zakupu. Jeśli pomiędzy perłą a przytrzymującym ją metalem jest duża przerwa lub gruba warstwa kleju, może ona odpaść. Jednakże nawet w przypadku dobrze wykonanej biżuterii, po jakimś czasie perły mogą się poluzować. Dlatego należy sprawdzać je regularnie i upewniać się, że wciąż są dobrze przymocowane. Wystarczy w tym celu przytrzymać perłę między palcami i spróbować delikatnie ją obrócić. Jeśli się poruszy, nie należy zakładać takiej biżuterii, tylko oddać do naprawy jubilerskiej.
W przypadku perłowych naszyjników warto upewnić się, że sznurek nie jest przetarty. Wysokiej jakości wykonanie łatwo będzie poznać dzięki sposobowi nawlekania pereł, które zawsze powinny być przeplatane maleńkimi supełkami. Oznacza to, iż są one od siebie oddzielone, dzięki czemu nie mogą się ocierać i wzajemnie uszkadzać. Co więcej, jeśli naszyjnik pęknie, perły nie rozsypią się po podłodze.
Supełki powinny być ciasne i nie mogą pozostawiać widocznych przerw pomiędzy perłami, nawet po delikatnym rozciągnięciu naszyjnika. Jeśli przerwy się pojawiają, najlepiej byłoby oddać naszyjnik do ponownego nawleczenia.
Wszystkie porady dotyczące pereł sprawdzą się także w przypadku biżuterii z koralami. Nie należy ich przede wszystkim wystawiać na działanie chemikaliów, wysokich temperatur oraz ostrych przedmiotów. W przypadku zabrudzeń, warto je delikatnie przemyć miękką szczoteczką i wodą z detergentem, a następnie pozostawić do wyschnięcia.
Serwis KLENOTA
Piękne, drogocenne kamienie szlachetne i perły to nie tylko ozdoba, ale również dobra inwestycja. Odpowiednio noszone, traktowane i otoczone opieką, zachowają swoją urodę przez wiele lat. Jeśli zakupili Państwo swoją biżuterię u nas i chcieliby przywrócić jej pierwotny blask albo poddać profesjonalnemu czyszczeniu, zapraszamy do kontaktu. Będziemy szczęśliwi, mogąc także osobiście udzielić porad, jak zadbać o konkretną biżuterię własnoręcznie w domu.